به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت» ، به نقل از فارس،
در دنیای امروز، فناوری اطلاعات و شبکههای دیجیتال به بخش جداییناپذیر زندگی اجتماعی، اقتصادی و نظامی تبدیل شدهاند. همزمان با این پیشرفت، تهدیدات سایبری با پیچیدگی و شدت بیشتری ظهور کردهاند و میتوانند پیامدهای جدی برای امنیت ملی و توان دفاعی کشور به همراه داشته باشند. از این رو، تقویت دفاع سایبری نه تنها یک ضرورت فناورانه بلکه یک اصل راهبردی در حفظ اقتدار دفاعی کشور است.این مولفه، قدری اهمیت دارد که میتوان آن را تکمیلکننده پازل قدرت موشکی ایران دانست.
دفاع سایبری چیست و چه اهمیتی دارد
دفاع سایبری شامل مجموعهای از اقدامات، فناوریها، سیاستها و سازوکارهاست که به منظور حفاظت از سیستمها، شبکهها و دادههای حیاتی در برابر تهدیدات سایبری طراحی میشود.این حوزه شامل سه سطح اصلی است: پیشگیری با شناسایی و کاهش آسیبپذیریها، تابآوری برای حفظ عملکرد مستمر زیرساختها حتی در شرایط حمله، و پاسخدهی سریع برای مقابله با تهدیدات و خنثیسازی آنها. دفاع سایبری محدود به فضای اینترنت نیست، بلکه تمامی سیستمهای دیجیتال و الکترونیکی کشور را شامل میشود و هرگونه اختلال در آنها میتواند توان دفاعی کشور را به شکل مستقیم یا غیرمستقیم تحت تأثیر قرار دهد.
.png)
ارتباط دفاع سایبری با اقتدار دفاعیسرلشکر مصطفی ایزدی فرمانده قرارگاه سایبری و تهدیدات نوین قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا تأکید کرده است که «اقتدار دفاعی جمهوری اسلامی ایران در گرو توانمندی در دفاع سایبری از زیرساختهای حیاتی است». این بیان نشان میدهد که امنیت سایبری اکنون یک رکن استراتژیک دفاع ملی است و توانایی کشور در مقابله با تهدیدات سایبری به اندازه تجهیزات فیزیکی و نظامی اهمیت دارد. تهدیدات سایبری میتوانند بدون نیاز به جنگ سنتی، زیرساختهای حیاتی کشور را هدف قرار دهند و اثرات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی گستردهای ایجاد کنند.
زیرساختهای حیاتی و ضرورت حفاظت از آنها
زیرساختهای حیاتی مانند شبکههای بانکی، سامانههای انرژی و سیستمهای حملونقل ستون فقرات اقتصاد و دفاع ملی کشور هستند. اختلال در این بخشها میتواند ثبات اقتصادی را مختل کرده و توان دفاعی کشور را دچار ضعف کند. از این رو، تضمین امنیت و تابآوری این زیرساختها نه تنها ضرورت فناوری بلکه پیششرط حفظ اقتدار دفاعی محسوب میشود. تابآوری سایبری به معنای حفظ عملکرد، بازگرداندن سریع سیستمها و کاهش اثرات تهدیدات است که به طور مستقیم با قدرت دفاعی و امنیت ملی مرتبط است.

تمرین دفاع سایبری توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران
یکی از اقدامات مهم طی سالهای اخیر که پیونددهنده اقتدار دفاعی با اقتدار سایبری است، برگزاری رزمایشهای مهم است. در این راستا، ارتش جمهوری اسلامی ایران، اردیبهشت ۱۴۰۰ «رزمایش فتح یک» با هدف افزایش قدرت دفاع و مقابله با تهدیدات سایبری برگزار شد. دریادار «حبیبالله سیاری» معاون هماهنگکننده ارتش در این رزمایش گفته بود که؛ موضوع سایبر امروز بهعنوان بُعد پنجم صحنه نبرد مطرح است، لذا؛ همزمان با افزایش قدرت دفاع سایبر، بهدنبال این هستیم که توان مقابله با تهدیدات سایبری ارتش را ارتقاء دهیم.

چالشهای دفاع سایبری در حفظ اقتدار ملی
با وجود اهمیت دفاع سایبری، کشورها با چالشهای متعددی روبرو هستند که باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
افزایش پیچیدگی تهدیدات: حملات سایبری مدرن از نظر فناوری و تاکتیک به سرعت در حال تحول هستند و نیازمند سیستمهای پیشرفته شناسایی و پاسخ هستند.
کمبود نیروی متخصص: تربیت کارشناسان ماهر و متخصصان سایبری از اولویتهای راهبردی است تا توان مقابله با تهدیدات افزایش یابد.
وابستگی به فناوریهای خارجی: برخی از زیرساختها و نرمافزارهای حیاتی وابسته به فناوریهای خارجی هستند که در شرایط تهدید، میتواند آسیبپذیری ایجاد کند.
هماهنگی میان دستگاهها: نبود هماهنگی کامل میان نهادهای مختلف اقتصادی، دفاعی و فناوری اطلاعات میتواند در پاسخدهی به حملات، اختلال ایجاد کند.
.png)
ظرفیتهای قابل توجه در دفاع سایبری ایران با وجود چالشها، کشور ظرفیتهای قابل توجهی برای تقویت دفاع سایبری دارد.
توانمندیهای داخلی فناوری: توسعه نرمافزارها و سختافزارهای بومی میتواند سطح امنیت و استقلال سایبری را افزایش دهد.
قرارگاههای تخصصی سایبری: ایجاد و تقویت مراکز تخصصی، امکان مدیریت تهدیدات و واکنش سریع را فراهم میکند.
همکاریهای بینبخشی: افزایش همکاری میان وزارتخانهها، نهادهای نظامی و بخش خصوصی میتواند تابآوری ملی را تقویت کند.

پدافند غیر عامل: تعریف چهار سطح دفاع سایبری برای ایران انجام شده
سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیر عامل درباره دفاع سایبری و طرحهای لازم برای آن گفت: در گام نخست، یک سند راهبردی دفاع سایبری تدوین و تصویب شد تا بتواند محیط ملی را بشناسد، تهدیدها را تحلیل کند، سطحبندی و تقسیم وظایف ملی را مشخص کند.بنابر گفته وی، سازمان پدافند و قرارگاه پدافند سایبری تلاش کردهاند با طراحی طرح ملی دفاع سایبری، امکان یک دفاع یکپارچه در سطح ملی را فراهم کنند. رئیس سازمان پدافند غیر عامل ادامه داد: در این طرح، چهار سطح دفاع تعریف شده است: دفاع نقطهای در سطح زیرساخت (مانند یک کارخانه یا پالایشگاه)، دفاع منطقهای یا استانی، دفاع ملی، و دفاع بینالمللی. در سطح بینالمللی نیز امروز کشورهای غربی به سمت دفاع سایبری چندجانبه حرکت کردهاند که نمونه آن در ناتو قابل مشاهده است.
چرا دفاع سایبری باید بالاترین اولویت ایران باشد
دفاع سایبری باید در بالاترین اولویتهای راهبردی امنیت ملی قرار گیرد، زیرا تضمینکننده توان دفاعی کشور است. توسعه فناوریهای نوین، آموزش نیروهای متخصص، ایجاد سامانههای پاسخ سریع و افزایش هماهنگی میان نهادهای دفاعی و سایبری، از الزامات اساسی این حوزه است.علاوه بر این، ارتقای تابآوری زیرساختها و ایجاد فرهنگ امنیت سایبری، کشور را در برابر حملات پیچیده مقاوم میکند. امنیت سایبری دیگر یک گزینه نیست؛ بلکه ستون اصلی حفظ اقتدار دفاعی و ثبات ملی است.
اقتدار دفاعی امروز تنها محدود به تجهیزات نظامی نیست؛ بلکه مستلزم توانمندی در فضای سایبری است. کشورهایی که توان دفاع سایبری خود را تقویت میکنند، حتی در شرایط تهدیدات پیشرفته، قادر به حفظ امنیت ملی و توان دفاعی خود هستند. سرمایهگذاری در دفاع سایبری برای جمهوری اسلامی ایران، یک ضرورت راهبردی و پایه اصلی اقتدار دفاعی کشور است و بدون آن، سایر ارکان امنیت ملی آسیبپذیر خواهند بود.




