این دستاورد حاصل اجرای جسورانه سیاست «کنترل ترازنامه بانک‌ها» از سال ۱۳۹۹ است؛ طرحی که با الهام از تجربیات چین و ترکیه، امروز به الگویی برای اقتصادهای در حال توسعه تبدیل شده است.
بر اساس اسناد داخلی بانک مرکزی، دو ستون اصلی این موفقیت عبارتند از:
سقف رشد ترازنامه: محدودیت ۲٪ رشد ماهانه دارایی بانک‌ها که نقدینگی را از ۴۰٪ به ۲۵.۶٪ کاهش داده است.
نظارت پویا: رتبه‌بندی بانک‌ها بر اساس شاخص‌های سلامت مالی و پاداش به بانک‌های پیشرو (کاهش ۳۰٪ مالیات برای بانک‌های دارای رتبه A+).
محمد سلیمانی، کارشناس اقتصادی توضیح می‌دهد: «ایران با تبدیل بانک‌ها از ماشین چاپ پول به موتور توسعه صنعتی، معادله اقتصاد را تغییر خواهد داد.
کارآفرینانی که بال پرواز گرفتند
وجه دیگر سیاست کنترل ترازنامه، ابزار هدایت اعتبار است، این امر اگرچه به صورت محدود استفاده شده اما طرفیت بالایی در اجرا دارد.
برای مثال در کارخانه تولید پنل‌های خورشیدی در مرکزی، خط تولید جدیدی با تسهیلات ۲۰۰ میلیارد تومانی راه‌اندازی شده است. مدیرعامل این مجموعه می‌گوید: «پیش از این سیاست، وام‌ها به دلالان مسکن می‌رسید. امروز بانک‌ها به دنبال پروژه‌های مولد هستند.»
راهبرد آینده، تبدیل چالش‌ها به فرصت
پروانه پرواز برای بانک‌های پیشرو: اعطای مجوز انتشار «اوراق سبز» به بانک‌هایی که ۵۰% تسهیلات به بخش مولد اختصاص می‌دهند و کاهش نرخ ذخیره قانونی برای بانک‌های حامی استارت‌آپ‌ها.
حمایت ویژه از کسب‌وکارهای نوپا: خط اعتباری ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی با نرخ ۱۲٪ برای شرکت‌های دانش‌بنیان و معافیت مالیاتی ۵ ساله برای پروژه‌های صادرات‌محور.
صدای تغییر،نگاهی به آینده
در حاشیه نشست اخیر بانک مرکزی، مسئولان عالی‌رتبه این نهاد اعلام کرد: «هدف بعدی ما رساندن تورم به زیر ۲۰٪ است. ما ثابت کرده‌ایم که می‌توان همزمان با مهار تورم، چرخ‌های تولید را به حرکت درآورد.»
النا کروپسکایا، تحلیلگر ارشد مالی، در یادداشتی نوشت: «تجربه ایران نشان می‌دهد ترکیب «کنترل کمی» و «هدایت کیفی» می‌تواند الگویی برای کشورهایی باشد که در دام تورم افسارگسیخته گرفتارند.»
ساعت ۸ صبح در بورس تهران، شاخص کل برای سومین روز متوالی سبز است. این تصویر، نمادی از اعتماد بازگشته به بازارهای ایران است.
این گزارش با بررسی اسناد رسمی، مصاحبه با ۲۰ کارآفرین برتر و تحلیل داده‌های بانک مرکزی تهیه شده است. تمامی ارقام مبتنی بر آخرین گزارش‌های رسمی است.
