نقش کلسترول در عملکرد مغز

 

تازه‌ترین آزمایش‌ها نشان می‌دهد یکی از رازهای آلزایمر در «کلسترول مغز» پنهان است و وقتی این چربی حیاتی درست به سلول‌های عصبی در مغز نرسد، به‌ویژه در افرادی که ژن پرخطر «ای‌پی‌اوئی۴» (APOE۴) دارند، خطر ابتلا به بیماری آلزایمر چندبرابر می‌شود.

 

یک مطالعه تازه نشان می‌دهد توانایی بدن در انتقال کلسترول به سلول‌های عصبی مغز می‌تواند با خطر ابتلا به آلزایمر ارتباط داشته باشد. این اختلال با ژن ای‌پی‌اوئی۴ مرتبط است؛ ژنی که از مهم‌ترین عوامل ژنتیکی شناخته‌شده در افزایش خطر ابتلا به آلزایمر به شمار می‌رود.

 

این کشف زیستی می‌تواند راه را برای درک بهتر آلزایمر و حتی روش‌های پیشگیری آتی هموار کند.

 

این مطالعه که در نشریه تحقیقات لیپید (Journal of Lipid Research) منتشر شد، مایع مغزی‌ــ‌نخاعی (CSF) در ۱۰ بیمار مبتلا به آلزایمر را با ۱۰ فرد سالم مقایسه کرد. نتیجه نشان داد که لیپوپروتئین‌ها (ذراتی متشکل از چربی و پروتئین) در مایع مغزی‌ــ‌نخاعی بیماران مبتلا به آلزایمر، در رساندن کلسترول به سلول‌های عصبی، توانایی کمتری دارند.

 

سلول‌های عصبی مسئول انتقال پیام‌ها از مغز به سراسر بدن‌ هستند.

 

کلسترول چیست؟

 

به گزارش ایندیپندنت، کلسترول یک مولکول ضروری و مومی‌شکل است که بدن برای سلامتی خود به آن نیاز دارد. طبق اعلام موسسه ملی قلب، ریه و خون آمریکا (NHLBI)، کلسترول از طریق دو نوع لیپوپروتئین در بدن حمل می‌شود: کلسترول ال‌دی‌ال یا همان «کلسترول بد» که می‌تواند باعث تجمع پلاک در عروق و افزایش خطر سکته قلبی و مغزی شود و کلسترول اچ‌دی‌ال یا «کلسترول خوب» که معمولا خطر برخی مشکلات سلامتی را کاهش می‌دهد.

 

زمانی که تعادل کلسترول به هم بخورد، انتقال پیام‌های ضروری بین سلول‌های عصبی مختل می‌شود و این مسئله می‌تواند به مشکلات شناختی منجر شود؛ همان چیزی که در بیماری‌های تحلیل‌برنده عصبی مانند آلزایمر مشاهده می‌شود. کلسترول همچنین ماده اولیه ساخت هورمون‌های استروئیدی است که عملکرد مغز را تقویت می‌کنند.

 

البته این بدان معنا نیست که هرچه کلسترول بیشتر باشد، بهتر است. سطح بالای ال‌دی‌ال در مغز هم یک عامل خطر برای بروز سکته‌های ایسکمیک یا همان انسداد عروق محسوب می‌شود.

 

این موضوع چه ارتباطی با آلزایمر دارد؟

 

این مطالعه نشان داد که کلسترول موجود در لیپوپروتئین‌ها در بیماران مبتلا به آلزایمر متفاوت است. متخصصان می‌گویند ارتباط میان چربی‌ها و پروتئین‌ها در مغز «پیچیده» است. برخی پژوهشگران تاکنون علائم از دست رفتن حافظه در بیماران مبتلا به آلزایمر را ناشی از پروتئین‌های غیرطبیعی می‌دانستند، اما اکنون شواهدی وجود دارد که سطح لیپیدهای مغز این افراد نیز ممکن است غیرطبیعی باشد.

 

پزشکان معمولا برای کاهش کلسترول و پایین آوردن خطر سکته داروهای حاوی استاتین تجویز می‌کنند. کاهش سطح ال‌دی‌ال می‌تواند خطر ابتلا به برخی انواع زوال عقل از جمله زوال عقل عروقی، را کاهش دهد. با این حال، هنوز مشخص نیست که کاهش ال‌دی‌ال بتواند خطر آلزایمر را هم کم کند. پژوهش‌های آینده باید روشن کنند که آیا پایین آوردن سطح کلسترول واقعا می‌تواند احتمال ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد یا خیر.