به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت» ، به نقل از فارس ،
به گفته بسیاری از مقامات و فرماندهان اسبق اسرائیلی، پیامدهای جنگ اسرائیل در غزه همچنان جامعه این رژیم و ارتش آن را تحت تأثیر قرار میدهد و اختلافات و شکافها در اسرائیل را به سطوح بیسابقهای رسانده، حتی روی آینده وضعیت داخلی رژیم نیز سایه افکنده و این میتواند، پیامدهای گسترده و دشواری برای اسرائیلیها در پی داشته باشد.آخرین مورد از این اقدامات، امضای طوماری توسط بیش از 250 عضو سابق «موساد» بود که در آن خواستار توافقی فوری برای بازپسگیری اسرای اسرائیلی شده بودند، حتی اگر این توافق به معنای توقف و پایان جنگ باشد. در ذیل این طومار در کنار امضای دهها نفر از رؤسای بخشها و معاونین بخشها در موساد، امضای سه تن از رؤسای سابق این سازمان به نامهای دنی یاتوم، افرایم هالیوی و تامیر پاردو نیز دیده میشود.
آنها به فراخوان هزار خلبان و پرسنل نیروی هوایی اسرائیل، از جمله دو فرمانده سابق نیروی هوایی این رژیم، ژنرال دان هالوتز و ژنرال نمرود شفر ملحق شدند.به دنبال آن صدها نیروی ذخیره از لشکرهای زرهی، نیروی دریایی، پزشکان نظامی و همچنین واحد اطلاعات 8200 نیز خواستار پایان جنگ و آزادی اسرای اسرائیلی شدند.
ناظران معتقدند، این اعتراضات نوک کوه یخی است که بیرون زده و با خود سؤالات مهمی را درباره وضعیت اسرائیل به ویژه آینده سیاسی آن مطرح کرده، سؤالاتی که شاید تاکنون اصلا در این رژیم مطرح نبود، اما اکنون در پی تشدید اختلافات و قطببندیهای داخلی مطرح میشوند، موضوعی که نظرسنجیها نیز آن را مورد تأکید قرار دادهاند.
جنگ برای بقا
اقدامات کودتاگونه ائتلاف راست افراطی علیه نهادهای حکومتی قبل از طوفان الاقصی صدها هزار اسرائیلی را به خیابانها کشاند. وجه مشترک این اعتراضات، مخالفت با کودتای قضایی و حفظ هویت رژیم و ایستادگی در برابر این اقدامات بود.
اما جنگ غزه اشکال دیگری از اختلافات درونی را آشکار کرد، این اختلافات تنها بر سر کودتای قضایی راستهای افراطی نبود، بلکه ناکامی در پیشبینی و مقابله با عملیات طوفان الاقصی را نیز شامل میشد، معترضان اسرائیلی سؤالاتی را درباره مسئول این شکست و معرفی وی مطرح میکردند.
همچنین سؤالاتی درباره نقش کابینه نتانیاهو و وزرای دست راستی افراطی او درباره چگونگی رسیدن اسرائیل به این حد از ضعف و اختلاف که فلسطینیها را تشویق به عملیات 7 اکتبر کند نیز مطرح بود.ناظران بر این باورند، این طیف گسترده از درگیریهای ناشی از جنگ، آب راکد اختلافات عمیق داخلی را به حرکت واداشته و این تحرکات روی احساس همبستگی در جامعه اسرائیل و امنیت افزاد تأثیر منفی گذاشته و موجب شده سؤالاتی در مورد آینده اسرائیل و سایر موضوعاتی که نبض صحنه داخلی را تحت تأثیر قرار میدهد، مطرح شود.
جنگ غزه به عنوان یک رویداد تاریخی و تهدیدی وجودی برای اسرائیل، آنطور که نتانیاهو آن را توصیف کرد، اختلافات و کشمکشهای داخلی اسرائیل را نه تنها کاهش نداد، بلکه موجب تشدید و تعمیق آنها شد و در این میان طولانی شدن جنگ، عدم پیروزی در آن و مسئله اسرا تشدید و تعمیق آن را تسهیل کرد.به اینها باید بحث و مناقشههای سطوح سیاسی و امنیتی بر سر مسئولیت شکست 7 اکتبر را افزود که در اسرائیل به جنگ خونین برای بقا توصیف میشود.
بخشی از این رویارویی در مناظره عمومی بین «یورام کوهن»، رئیس سابق شینبت و نخست وزیر اسرائیل بر سر درخواست نتانیاهو از شینبت برای سرکوب مخالفان و اخراج آنها از کابینه امنیتی آشکار شد.اوج این رویاروییها هم که کمر اسرائیل را شکست، برکناری «رونن بار»، رئیس شینبت و «گالی بهاراو میارا»، دادستان کل اسرائیل بود که اکنون به یک بحران بزرگ قانون اساسی در رژیم تبدیل شده است.
قطببندیهای عمیق
در آخرین نظرسنجی منتشر شده توسط مرکز مطالعات امنیت قومی اسرائیل در پایان ماه مارس گذشته، 67 درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی اظهار کردند که معافیت «حریدیها» یا همان صهیونیستهای تندرو مذهبی از خدمت سربازی به انگیزه نظامیان اسرائیلی برای حضور در میدان جنگ بین تا حدی و تا حد زیاد آسیب میزند.این درحالی است که 44 درصد بر این باور بودند، این معافیت آسیب بسیار شدیدی به انگیزه نظامیان وارد خواهد آورد و 70 درصد هم نسبت به آینده دموکراسی در اسرائیل ابراز نگرانی کرده بودند.
این نظرسنجی همچنین آشکار ساخت که بسیاری از اسرائیلیها بر این باورند، جامعه این رژیم قدرت و توانایی بهبود یافتن از اثرات جنگ و معالجه این آثار را ندارد.در خصوص وضعیت اجتماعی نگرانی در میان اسرائیلیها همچنان بالاست، 65 درصد از پاسخدهندگان نسبت به وضعیت اجتماعی اسرائیل پس از جنگ ابراز نگرانی کرده بودند و در عین حال احساس امنیت شخصی نیز در میان آنها کاهش یافته بود.در مقابل، نظرسنجی منتشر شده توسط «مؤسسه دموکراسی اسرائیل» در روز جمعه گذشته نشان داد که اگر کابینه نتانیاهو از تصمیم دیوان عالی اسرائیل مبنی بر تعلیق برکناری رونن بار، رئیس شینبت تبعیت نکند، 43 درصد اسرائیلیها از نافرمانی مدنی حمایت میکنند.
تفکیک موافقان نافرمانی مدنی بر اساس گرایشات سیاسی نشان میدهد که اکثر چپگرایان (86٪) حمایت خود از نافرمانی مدنی را در صورت عدم تمکین کابینه از حکم دادگاه عالی در مورد لغو حکم برکناری رونن بار اعلام کردهاند، در این میان (57 درصد) میانهروها و (21 درصد) راستها نافرمانی مدنی را ابزاری برای مقابله با عدم تمکین کابینه از حکم دیوان عالی دانستهاند.
مخالفت افکار عمومی
اگرچه جنگ غزه موجب شکلگیری اپوزیسیونی رسمی اما ضعیف و چند پاره در اسرائیل شد، اما همین اپوزیسیون به رشد سایر اشکال مخالفتها و اعتراضها کمک بسیاری کرد، از جمله اینکه موفق شد، بسیاری از اسرائیلیها را با وجود اختلاف نظر در برخی موضوعات، در موضوعاتی دیگر مانند آزادی اسرا، توقف اصلاحات قضایی و جلوگیری از تبدیل کابینه نتانیاهو به دیکتاتوری حاکم بسیج کند.بر اساس نظرسنجی منتشر شده توسط مؤسسه دموکراسی اسرائیل، نزدیک به دو میلیون اسرائیلی حداقل در یک تظاهرات شرکت کردهاند.از جمله جنبشها و سازمانهای اپوزیسیون اسرائیلی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
جنبش خانوادههای اسرا و مفقودین:
این جنبش نماینده اغلب خانوادهها و بستگان اسرای اسرائیلی در دست مقاومت فلسطینی از جمله حماس است. آنها نقش برجستهای در برگزاری تظاهرات و اعتراضات در حمایت از توافق مبادله اسرا و پایان جنگ در غزه ایفا میکنند و هسته گروههای معترض و تظاهرکنندگان در طول جنگ هستند.
جنبش مبارزه با کودتای قضایی:
این سازمان در اصل متشکل از سازمانهای چپگرای اسرائیلی است که برخی از آنها قبلاً در تظاهرات علیه نتانیاهو، وقتی ریاست سیوپنجمین کابینه اسرائیل را در سال 2021 برعهده داشت، نیز شرکت داشتند.
جنبش پرچمهای سیاه:
این جنبش که توسط چهار خواهر و برادر از خانواده «شوارتزمن» به رهبری دکتر «شیکما پرسلر» تشکیل شد، رسانههای اسرائیلی را به وابستگی و حمایت مالی توسط «انجمن مسئولیت قومی»، وابسته به «ایهود باراک»، نخست وزیر پیشین اسرائیل متهم میکند.
سازمان برادران در سلاح:
سازمانی خودجوش و معترض است که توسط نیروهای ذخیره ارتش اسرائیل و به عنوان بخشی از جنبش اعتراض به کودتای قانونی اعلام شده توسط نتانیاهو در ژانویه 2023 تأسیس شد. این سازمان همچنان به اعتراضات خود ادامه میدهد و خواستار توقف جنگ و بازگشت اسراست.
جنبش اعتراضی فناوری پیشرفته:
این جنبش در 15 دسامبر 2022 فعالیت خود را آغاز کرد و اعضای آن را افرادی تشکیل میدهند که در صنایع فناوری و نوآوری اسرائیل فعالیت میکنند. این جنبش شرکتهای فناوری پیشرفته، کارمندان، کارآفرینان، مدیران عامل، مدیران بازرگانی و اعضای جامعه فناوری پیشرفته اسرائیل را در برمیگیرد.
نیروی کاپلان:
یکی از برجستهترین جنبشهایی است که تظاهرات و اعتراضها در تقاطع کاپلان تلآویو را سازماندهی و هدایت میکند. آنگونه که در وبگاه رسمی جنبش آمده، کاپلان خود را بزرگترین نیروی مدنی دموکراتیک و لیبرال توصیف میکند که با تمام ابزارهای قانونی علیه کابینهای مبارزه میکند که منجر به نابودی اسرائیل شده و مسئول شکست 7 اکتبر است و اکنون برای پایان دادن جنگ در غزه و آزادی همه اسرا و بازگشت آنها به خانههایشان میجنگد.
جنبش برای بازگشت حاکمیت خوب:
این جنبش خود را یک جنبش مستقل و غیرحزبی توصیف میکند که برای اهدافی غیرانتفاعی از جمله ترویج حکومتداری بهتر، نظارت بر حاکمیت قانون، و افشای تخلفات مقامات و مسئولان حکومتی اسرائیل فعالیت میکند.
سازمان آزاد در وطن خود:
این حزب وابسته به حزب آبی و سفید است که توسط «بنی گانتز»، وزیر سابق جنگ و رئیس اسبق ستاد ارتش اسرائیل تاسیس شد.کارشناسان بر این باورند، اعتراضات پیش از جنگ و پس از آن موجب بروز هرجومرج داخلی خشونتباری در جامعه اسرائیل شده است. این امر نه تنها شکاف و چندپارگی داخلی را در اسرائیل افزایش داده، بلکه موجب ظهور طرفها و شخصیتهایی شده تا صحنه داخلی اسرائیل را هدایت و اداره کنند.وجه تمایز این طرفها و شخصیتها با ائتلاف حاکم این است که از مسئولیت شکست 7 اکتبر فرار نمیکنند، بلکه تأکید دارند: «این ما هستیم» و «اختلافات و دوستگیهای ماست» که مقاومت فلسطینی را به عملیات 7 اکتبر تشویق کرد.آنها بر این باورند، ادامه جنگ نه تنها پیامدهای فاجعهبار اقتصادی و اجتماعی در همه سطوح برای اسرائیل به همراه دارد و اختلافات و تنشهای داخلی و دوقطبی را تشدید میکند، بلکه به وجهه اسرائیل در جهان و روابط آن با کشورهای دیگر لطمه بزرگی میزند، به حدی که اکنون اسرائیل به دلیل جنگ غزه، به یک رژیم منفور در دنیا تبدیل شده است.
لغزش به سمت راستها
شکی نیست که اکنون اسراییل با همه احزاب و تشکلهایش به گروگانی در دست راستهای افراطی تبدیل شده که اداره امور رژیم را در دست دارند و از یکسو، برای تحقق خواستههای خویش نتانیاهو را تحت فشار قرار میدهد و از سوی دیگر، نتانیاهو نیز برای دستیابی به منافعش و پیشبرد برنامههای شخصی و سیاسیاش از آنها استفاده می کند.
نتانیاهو برای تحکیم سلطه همه جانبه خود بر عرصه سیاسی و مذهبی، دست راستهای افراطی را در همه امور باز گذاشته و در مقابل تا جای ممکن نفوذ چپها و چپهای میانهرو را کاهش داده است.
آخرین نظرسنجیهای منتشر شده توسط کانال 12 نشان میدهد، عملکرد و سیاست راستهای افراطی موجب شده تا گرایش آشکاری به سمت چپهای میانهرو در این رژیم شکل گیرد.این نظرسنجیها نشان میدهد که در انتخابات آینده کنست احزاب راستگرا تنها موفق به کسب 64 کرسی در مقایسبه با 74 کرسی انتخابات 2022 خواهند شد، در مقابل تعداد کرسیهای احزاب چپ از 40 کرسی در انتخابات گذشته به 44 کرسی در انتخابات آینده افزایش خواهد یافت.
«مناخیم لازار»، کارشناس مسائل سیاسی اسرائیل در مقاله ای که روزنامه «معاریو» آن را منتشر کرد، نوشت که میانگین افزایش کرسی ماهانه لیکود در سپتامبر 2023، در اوج اعتراضات به اصلاحات قضایی، 27 کرسی بود؛ اما بعد از 7 اکتبر به 21 کرسی و چند ماه بعد از آغاز جنگ به کمتر از 20 کرسی کاهش یافت.
لازار بر این باور است، با اینکه نتانیاهو نشان داده مهارت زیادی در پشت سر گذاشتن تندبادها و طوفانهای سیاسی از جمله شکست 7 اکتبر و اعتراضات اسرائیلیها و تصویب بودجه دارد، اما این به معنای بقای او در قدرت نخواهد بود، دستکم نظرسنجیها نشان میدهد که او با کسب 30 کرسی کنست فاصله زیادی دارد.
بنت رقیب جدید نتانیاهو
درحالی که نظرسنجیها نشان میدهد، گرایشات عمومی در اسرائیل به دلیل جنگ تغییر کرده انتظار میرود، «نفتالی بنت»، نخستوزیر پیشین اسرائیل شانس اول پیروزی در انتخابات باشد.
اگرچه بنت یک صهیونیست مذهبی است، اما تلاش کرده به صورت اندک هم شده تغییر چهره دهد. او با توسل به راستهای افراطی ناراضی از از سیاستهای نتانیاهو و همچنین احزاب مخالف سعی میکند، پایگاهی در میان اسرائیلیها برای خود دست و پا کند.بنت به تازگی حزب جدیدی به نام «بنت 2026» تأسیس کرده است. بر اساس نظرسنجی معاریو بنت 2026 در انتخابات آینده با کسب 29 کرسی در مقام اول قرار میگیرد، درحالیکه حزب لیکود نتانیاهو 21 کرسی را کسب خواهد کرد.بر این اساس، جناح مخالف نتانیاهو 65 کرسی به دست خواهد آورد، درحالی که جناح نتانیاهو 45 کرسی و عربها 10 کرسی کسب خواهند داشت.
صحنه سیاسی
ناظران بر این باورند، در صورت تشکیل کمیته حقیقتیاب جهت تحقیق در شکست 7 اکتبر بیتردید نتانیاهو و کابینه ائتلافیاش سرنگون خواهد شد.نتانیاهو به خوبی میداند، تشکیل کمیته حقیقتیاب و توقف جنگ به معنای سقوط او و کابینهاش و به دنبال آن برگزاری انتخابات زودهنگام خواهد بود. این سقوط برای نتانیاهو به معنای پایان زندگی سیاسی است، علاوه بر اینکه لیکود متحمل شکستی سنگین در انتخابات آینده خواهد شد.نتانیاهو به خوبی میداند، بقای او در صحنه سیاسی در گروه ادامه جنگ و تنش منطقهای تا پایان دوره نخستوزیریاش در اواخر سال 2026 است، شاید که در این مدت تغییری در افکار عمومی اسرائیل نسبت به وی ایجاد شود و او بتواند، با فریب افکار عمومی و متقاعد کردن اسرائیلیها پیروز انتخابات آینده باشد، اگرچه اکنون با قیام اسرائیل علیه خود مواجه است.