چنبره تئوریسین‌های طرح‌های انتقال آب

 با اشاره به سطح تراز حال حاضر آب دریاچه ارومیه که میزان «1217.11» را نشان می‌دهد اظهار داشت: وضعیت دریاچه ارومیه خوب نیست.

*عمق دریاچه ارومیه پایین است در صورت گرمی هوا، احتمال خشکی کامل بالاست

این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: درست است که در حال حاضر نزدیک به یک هزار کیلومتر از سطح دریاچه ارومیه هنوز آب دارد، اما در این‌یک هزار کیلومتر، کمتر از یک میلیارد مترمکعب آب وجود دارد، بنابراین عمق دریاچه بسیار کم است و اگر هوا در این منطقه سرد نبود، طی چند روز دریاچه به‌طورکلی خشک می‌شد.

*مدیران بخش کشاورزی همچنان از افرایش تولید محصول آب بر در حوزه ارومیه افتخار می‌کنند

درویش اظهار داشت: ‌انتظار این بود که در چهار سالی که ستاد احیای دریاچه ارومیه شکل‌گرفته است، طرح مدونی برای احیای آن اجرا و گزینه‌های جایگزین معیشتی برای مردم محلی معرفی می‌شد که آن‌ها دست از کشت‌های پرمصرف کشاورزی بردارند، اما نه‌تنها این اتفاق رخ نداد که آمارها می‌گوید وسعت چغندرکاری بیش از 11 هزار هکتار در این دو سال اخیر افزایش‌یافته و تولید سیب به 600 هزار تن رسیده است.

وی ادامه داد: این دو کشت هرکدام پنج برابر هر هکتار انگور مصرف آب دارد، غم‌انگیزترین اینکه مدیران بخش کشاورزی همچنان باافتخار از افزایش تولید محصول آب بر در حوزه دریاچه ارومیه سخن می‌گویند.

*بازهم بازی دست کارشناسان کشاورزی و آب است نه اکولوژیست ها

مدیرکل سابق دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌ زیست بابیان اینکه همچنان نمایندگان مجلس حوزه دریاچه ارومیه برای ساخت سدهای باقی‌مانده و گسترش شبکه‌های آبیاری، بدون توجه به اینکه ما با بحران جدی در این منطقه فشار می‌آورند، گفت: هرچند به نخستین دستور دولت حسن روحانی بهبود دریاچه ارومیه بود، ولی عملاً با عدم بازی دادن کارشناسان محیط زیست در ستاد احیاء و حضور کارشناسان حوزه آب و کشاورزی همان راه قبلی دنبال می‌شود.

درویش ادامه داد: وقتی کارشناسان حوزه محیط زیست دعوت نشدند، معلوم است دو حوزه‌ای که مقصر اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه هستند هرگز نمی‌توانند برای احیای دریاچه کار مؤثری انجام دهند.

وی با اشاره به تلاش‌هایی که برای تخصیص حقآبه به دریاچه ارومیه و لایروبی برخی رودخانه‌ها در این مدت انجام‌شده، اظهار داشت: این روش‌ها مُسکن هستند، پس از گذشت 20 سال روند مداوم کاهش سطح تراز دریاچه ارومیه متوقف‌شده راه‌حل‌های مقطعی را دنبال کرده‌ایم.

* تغییری در نگاه معیشتی مردم در حوزه دریاچه ارومیه به وجود نیامده

درویش با تأکید بر اینکه ما در این مدت چهارساله نتوانستیم نگاه معیشتی را در منطقه تغییر دهیم، خاطرنشان کرد: توجه به مزیت‌های دیگری مثل بالفعل کردن جذابیت‌های گردشگری، استحصال انرژی‌های نو و تکیه‌بر صنایع های‌تک می‌تواند ما را از این معضل نجات دهد.

*غلبه تفکر سازه‌ای و عدم اختصاص سهم حقابه محیط زیستی دریاچه ارومیه

وی ادامه داد: نمی‌توانیم ادعا کنیم کشاورزی سنتی کاهش یابد، اما بودجه‌ای برای آن اختصاص ندهیم، اما از مجموعه 2 هزارمیلیاردی که در ستاد احیا در نظر گرفته‌شده بود به اذعان خودشان کمتر از 2 درصد سهم محیط زیست بوده است و همه بودجه‌ها برای ساخت‌وسازها و تفکرات سازه اختصاص داده‌شده است.

*اصرار بر طرح‌های انتقال آب و حیف‌ومیل بودجه ستاد احیای دریاچه ارومیه

این کارشناس محیط‌ زیست، اجرای طرح‌های انتقال آب را حیف‌ومیل بودجه دانست و گفت: این روش‌ها هرگز مشکل دریاچه ارومیه را حل نمی‌کند.

وی تصریح کرد: مردم باید متوجه شوند که چیدمان توسعه باید بر اساس واقعیت‌های جدید اکولوژیک حوزه آبریز دریاچه ارومیه تغییر یابد، نه اینکه دوباره تلاش کند با تزریق آب از سایر مناطق به بهای نا آبادی مناطق دیگر، ارومیه احیا شو.

وی با انتقاد از طرح‌های ارائه‌شده‌ای مانند بارورسازی ابرها اظهار داشت: این هم به‌نوعی حیف‌ومیل بودجه‌هاست، به نظر می‌رسد ورود یک‌نهاد مستقل مثل کمیسیون اصل 90 مجلس یا سازمان بازرسی می‌تواند عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه را بررسی و نقد علمی کند.

درویش معتقد است: عملکرد چهارساله ستاد احیای دریاچه ارومیه باید در معرض دید کارشناسان و پژوهشگران بی‌طرف قرار گیرد و نباید مسئولان اجازه دهند روند کنونی ادامه یابد، چراکه با این تفکر، احیا صورت نمی‌گیرد.

وی معرفی تفکری که به سمت گزینه‌های جایگزین معیشتی برای مردم است، برای بهبود وضعیت ارومیه مفید عنوان کرد و گفت: تغییر رفتار در حوزه آبریز دریاچه ارومیه باید اصل قرار بگیرد، اینکه فکر کنیم با کپی کاری و تغییر روش‌های کشاورزی و یا طرح‌های انتقال آب مشکل این دریاچه حل می‌شود اشتباه است.

*فعالان محیط زیست می‌توانند اعتماد مردم حوزه ارومیه را برای مشارکت در احیا جلب کنند

وی در پاسخ به این سؤال که آیا در زمان حضورش در سازمان محیط زیست، ستاد احیا از نیروی فعالان محیط‌زیست منطقه برای تنویر افکار عمومی بهره برده است، ابراز داشت: هر جا که به سرمایه‌های اجتماعی بهاداده شده، توانسته‌ایم موفق باشیم، اما ستاد احیا هیچ کمکی از فعالان محیط زیست نگرفت، درحالی‌که در همین حوزه دریاچه ارومیه و در مجموعه تالاب نقده و کانی برازان وضعیت نسبتاً مناسب است، چراکه فعالان محیط زیست برای احیای این مناطق اقدام کرده‌اند.

*چنبره تئوریسین‌های طرح‌های انتقال آب و سدسازی بر روی ستاد احیا

به گفته وی، استفاده از سرمایه‌های اجتماعی می‌تواند بسیار از لکنت‌های اداری را حل کرده و اعتماد مردم محلی را جذب کند، اگر فعالان محیط زیست برای احیای دریاچه ارومیه وارد عمل شوند، مطمئنم کشاورزان به‌صورت داوطلبانه بخشی از حقآبه خودشان را در اختیار تالاب قرار خواهند داد.

وی افزود: متأسفانه به حوزه تشکل‌های مردمی در ستاد احیا توجه نشده، بلکه سعی این ستاد بر ادامه راه تفکر سازه‌ای در مدیریت آب بوده است، چراکه کسانی مثل مسعود تجریشی و دوستانش که در این ستاد مشغول فعالیت‌اند، از تئوریسین‌های طرح‌های انتقال آب و سدسازی هستند.

این کارشناس محیط زیست با تأکید بر اینکه مشکل احیای دریاچه ارومیه همچنان پابرجاست، خاطرنشان کرد: وقتی با کشاورزان این منطقه صحبت می‌کنیم، متوجه می‌شویم که آن‌ها در این شرایط هم به بحران آب فکر نمی‌کنند، چراکه هیچ دوره آموزشی برای آن‌ها برگزار نشده است.

*بعید است کلانتری دیگر بتواند به وظایفش در ستاد احیا بپردازد

وی در خصوص مشغول شدن دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه (عیسی کلانتری) در سمت ریاست سازمان محیط‌زیست اظهار داشت: سازمان محیط‌زیست با لذات دشواری‌ها و گرفتاری‌های خاص خودش را دارد. دبیر ستاد احیای دریاچه برای اینکه این فرد مستقل انتخاب شد که بتواند برای هماهنگ کردن دستگاه‌ها با فراغت وارد عمل شود و با انتخاب کلانتری به‌عنوان رئیس سازمان محیط زیست، دیگر بعید است که وی بتواند به این وظایف بپردازد.

وی ادامه داد: مگر در مملکت ما قحط‌الرجال است که افرادی که مسئولیت جدیدی می‌گیرند، مسئولیت قبلی خود استعفا نمی‌دهند یا بالعکس، کسی باید در این ستاد مسئولیت بگیرد که هیچ کاری جز احیای دریاچه ارومیه نداشته باشد..

منبع : خبرگزاری فارس