به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت»
بالاخره پریروز پنجشنبه سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان روند فعالسازی اسنپ بک را کلید زدند و اکنون اگر ظرف یک ماه پیشرو تحول خاصی رخ ندهد، این مکانیسم و تحریمها و قطعنامههای بینالمللی علیه ایران خود به خود فعال خواهند شد.
واقعیت این است که این سرنوشت برجام و رویکرد اروپا چندان غیر قابل پیشبینی نبود و نگارنده قبل از خروج آمریکا از این توافق در سال 2018 طی نوشتهای در همین کانال با عنوان «مساله فراتر از برجام» تحولات امروز را پیشبینی کرده بود.
این که در یک ماه پیشرو آیا توافقی حاصل میشود که موجب تمدید قطعنامه 2231 و تعویق فعالسازی مکانیسم ماشه شود یا نه، در وهله اول بستگی به این دارد که اروپا و آمریکا به چه جمعبندی و تصمیمی درباره ایران رسیدهاند. آیا به این جمعبندی رسیدهاند که دیگر مذاکره و دیپلماسی با ایران جواب نمیدهد و از آن نومید شده و بنابراین راه چاره را در عبور از آن و تنها در تشدید تنش و فشارها در ابعاد مختلف میبینند یا در کنار آن، همچنان معتقد به باز گذاشتن گوشهای از پنجره دیپلماسی هستند.
در دو سه هفته اخیر، ترامپ و دولتش مثل گذشته خود را متمایل به از سرگیری مذاکرات نشان نمیدهند و مشخص نیست که آیا کلا بیخیال مذاکره با ایران شده یا به علت مخالفت تهران با آن پس از جنگ، چنین تاکیتکی را در پیش گرفتهاند.
اما در درجه بعدی این مساله به ایران هم بستگی دارد؛ این که میان تمدید موقت قطعنامه و مهلت اسنپ باک و پایان آن و فعالسازی این مکانیسم کدامیک را انتخاب کند. یک نگاه تقلیلگرایانه بازگشت تحریمها و قطعنامههای سازمان ملل را فاقد اثرات عملی خاصی میداند و با فعال شدن مکانیسم ماشه مشکلی ندارد. یک نگاه دیگر تمدید موقت قطعنامه را برای جلوگیری از بازگشت تحریمها و قطعنامههای شورای امنیت ترجیح میدهد.
اما در این میان، از نظر اروپا تمدید قطعنامه باید مشروط به همکاری کامل ایران با آژانس و بازرسی از همه تاسیسات هستهای، مشخص شدن سرنوشت ذخایر اورانیوم و ازسرگیری مذاکرات با آمریکا باشد.
ایران بعید است که فعلا با دو شرط نخست موافقت کند و احتمالا به این دو موضوع به عنوان برگهای مذاکراتی در مذاکرات آتی با آمریکا مینگرد. به نظر میرسد تهران به دنبال مدیریت تنش و کسب زمان بیشتر است و به همین خاطر هم ماموریت آژانس را پس از بازگشت در جایگزینی سوخت نیروگاه بوشهر خلاصه کرد.
واقعیت هم این است که تنشها به مرحلهای رسیده است که دیگر به این شیوه قابل مدیریت نیست. اما در صورتی که ترجیح تهران فعلا تمدید قطعنامه و تعویق مکانیسم ماشه باشد، بعید نیست که قبل از پایان مهلت یک ماهه، مذاکرات با آمریکا از سرگرفته شود و در آن صورت اگر ترامپ همچنان امیدوار به مذاکره و دیپلماسی برای رسیدن به توافق دلخواه خود باشد، چه بسا بخواهد اروپا را به تخفیف شروط خود برای تمدید قطعنامه مجاب کند. به هر حال، ترامپ بیشتر دوست دارد که این امتیازات در مذاکراتی با ایران به خود او داده شود تا به اروپا؛ اما در رسیدن به توافق تنها به آنها راضی نمیشود.
**در کل، فعلا روند تحولات و چشم انداز تنش تصاعدی است و رفته رفته به مراحل حساستر و نسبتا تعیینکننده خود نزدیک میشود و مواجهه این وضع، تصمیمات مقتضی خود را میطلبد. در چنین وضعیتی هم امتیازاتی که اگر تا چند ماه پیش میتوانست به دستیابی به توافقی کمک کند، رفته رفته فاقد کارایی میشود و دیگر به چشم نمیآید. به هر حال، بنا به تحولاتی و دلایلی سقف توقعات و خواستههای طرفهای اروپایی و آمریکایی در شرایط جدید بالا رفته است.