به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت»به گزارش خبرگزاری دانشجو,«ضرورت شفافیت به قدری واضح است که مثل روشنایی نور خورشید می‌ماند، نیاز به اثبات ندارد.» این جمله‌ی مالک شریعتی نماینده مجلس یازدهم است. مجلسی که با شعار شفافیت روی کار آمد و حالا ماه‌ها است که کارویژه‌ی خود را به تعویق می‌اندازد.
ایده‌ی شفافیت چگونه کلید خورد؟
طرح شفافیت آراء نمایندگان نخستین بار توسط محمدجواد فتحی، نماینده‌ی اصلاح‌طلب شهر تهران و عضو فراکسیون امید در آذر 96 یعنی در مجلس دهم مطرح شد. در آن زمان هیئت مدیره‌ی مجلس با بیان این موضوع که طرح‌های متعددی در دستور کار مجلس است، اعلام وصول این طرح را به تعویق انداخت.
کمی بعد در مرداد 97 حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده‌ی شاهین‌شهر مجدداً طرح شفافیت آراء نمایندگان مجلس را با 29 امضا تهیه کرده و به هیئت رئیسه مجلس تحویل داد اما در جلسه‌ی علنی 14 شهریورماه 97 یک فوریت طرح شفافیت آراء نمایندگان با 59 رأی موافق، 108 رأی مخالف و 5 رأی ممتنع از مجموع 194 نماینده حاضر، رد شد تا این طرح به صورت عادی در دستور کار مجلس قرار گیرد.
سرانجام در توافق بین حاجی‌دلیگانی و فتحی، طرح مشترکی برای جلب حمایت نمایندگان، به هیئت‌رئیسه مجلس تحویل داده شد و هیئت رئیسه در شهریور 97 این طرح را با امضای 160 نماینده اعلام وصول کرد اما پس از اعلام وصول، مجددا یک فوریت آن رد شد.
طرح دیگر در موضوع شفافیت با عنوان طرح دوفوریتی شفاف‌سازی فعالیت‌های نمایندگان در خانه ملت، توسط مجتبی ذوالنور نماینده‌ی قم تهیه و به امضای 190 نفر از نمایندگان مجلس رسید.
این طرح به گفته طراحانش به دنبال اهدافی فراتر از شفافیت آراء بود و قرار بود بر اساس آن تمامی آراء نمایندگان در مجلس به علاوه آمار حضور و غیابشان در جلسات، مرخصی‌ها، مأموریت‌ها، سفرها و دیگر فعالیت‌های آنها به صورت شفاف در اختیار عموم قرار گیرد؛ اگرچه این طرح هم در جلسه علنی 3 شهریور 98 با اکثریت آراء رد شد؛ این طرح در ابتدا 159 امضا داشت اما در انتها فقط 69 امضا با آن همراهی کردند.
مجلس یازدهم و طرح شفافیت
مهمترین و سریع‌ترین اظهارنظر در این باره مربوط به قالیباف بود که در خرداد و تنها چند روز پس از آغاز به کار مجلس یازدهم در صفحه توئیتر خود از طرح شفافیت آرای نمایندگان حمایت کرد و نوشت:«پیش از این شفاف‌سازی، هوشمندسازی، کارآمدی و مردمی‌سازی را چهار رویکرد اصلی در تحول مجلس و لازمه قوی و کارآمد شدن آن عنوان کرده بودم.»
در عین حال یکی از موضوعاتی که موجب شد موضوعِ شفافیت آراء مجدد در اذهان عمومی پررنگ شود، تایید اعتبارنامه‌ی تاجگردون نماینده مردم گچساران بود که با وجود حواشی زیادی که داشت توانست رای موافق را از نمایندگان بگیرد.
اقبال شاکری نماینده شهر تهران نیز در این باره گفت:«یکی از مسائلی که کمک می‌کند مجلس جایگاه اصلی خودش را پیدا کند، موضوع شفافیت آرای نمایندگان است. وقتی نماینده‌ای دارد آگاهانه تصمیم می‌گیرد و هیچ فشاری هم وجود ندارد، چه ایرادی دارد که رأی وی شفاف باشد و هر مکانیسمی هم لازم است، باید فراهم شود تا این اتفاق رخ دهد».
طرح شفافیت آراء نمایندگان در مجلس یازدهم در ابتدا به کمیسیون آییننامه داخلی مجلس به عنوان کمیسیون اصلی و به کمیسیون فرهنگی به عنوان کمیسیون فرعی ارجاع شده بود اما پس از نظرات جدی و نقدهای متعدد به مرکز پژوهش‌های مجلس ارسال شد تا ضمن بررسی و رفع ایرادات آن مجدداً به دو کمیسیون مذکور بازگردد و پس از تصویب در این دو کمیسیون‌ها، در صحن علنی مطرح شود.
در همین باره مهرداد ویس‌کرمی نماینده‌ی خرم‌آباد در گفت‌وگو با فارس در مرداد 99 اظهار داشت:«این طرح چون با عجله تهیه شده بود و برخی نمایندگان شتاب خیری داشتند تا هرچه سریع‌تر در مجلس یازدهم به تصویب برسد اما چون ابعاد مختلف این مسئله دیده نشده بود به مرکز پژوهش‌های مجلس بازگشت تا نظر آنان جویا شده و طرح پخته‌تر شود.»
در نهایت رسیدگی به طرح شفافیت آرای نمایندگان 12 آبان در کمیسیون تدوین آییننامه داخلی مجلس به اتمام رسید.
محمدحسین فرهنگی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس در نشست خبری 6 دی تصریح کرد:«چند موضوع در مجلس شورای اسلامی مورد بحث و توجه بوده که از جمله آنها می‌توان به طرح اصلاح انتخابات ریاست جمهوری و شفافیت آرا اشاره کرد.
وی در همین باره افزود:«کار شفافیت آراء در کمیسیون به اتمام رسیده، اما از آنجا که فوریت ندارد قرار شد تا طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری و بازار فولاد مورد بررسی قرار گیرد و بعد از این شفافیت در دستور کار قرار خواهد گرفت.»
با این تفاسیر گویا طرح‌های مهمتری از طرح شفافیت آرای نمایندگان برای بررسی و تصویب در صحن علنی مجلس وجود دارد.
«در ابتدای آبان‌ماه بود که یکی از بسته‌های 10 گانه به صحن آمد، بسته‌ای که می‌توان گفت بسیار کم‌حاشیه بود و صرفا تلاش می‌کرد یک سری از روندهای تخصصی و حقوقی در مجلس را اصلاح کند و در آن آمده بود که نمایندگان به جای ارائه‌ی پیشنهادهای خود درباره طرح‌ها و لوایح در صحن علنی می‌بایست ایده‌ی خود را در کمیسیون‌های تخصصی مطرح کنند. همین طرح اما به ناگاه با رای مخالف نمایندگان همراه شد و بسیاری را شگفت‌زده کرد، اتفاقی که به‌نظر می‌رسد روی اعضای کمیسیون تدوین آییننامه داخلی مجلس و همچنین مدافعان سرسخت شفافیت هم اثر گذاشته و آنها را از بابت رای‌آوری طرح شفافیت نگران کرده است.»
همچنین علی خضریان در برنامه‌ی زنده شبکه پنج سیما با اشاره به طرح شفافیت گفت:«ما روز اول که به مجلس آمدیم مطالبهی طرح شفافیت مطرح بود ولی وقتی وارد شدیم با یک سیکل قانونی مواجه شدیم که آنها باید طی شود تا طرح به سرانجام برسد.»
با وجود آنکه کلیت طرح شفافیت از سه سال پیش در مجلس مطرح شده و هر سال نظرات مخالف و موافق این طرح در فضای مجازی منتشر می‌شود، تعویق مجدد در مجلس یازدهم سوال برانگیز است؛ که چرا مجلس یازدهم علی‌رغم شعار شفافیت در زمان انتخابات، به بهانه‌ی بررسی جوانب مختلف، آن را به تعویق می‌اندازد؟ آیا مطرح شدن شفافیت به عنوان کارویژه‌ی اصلی در زمان انتخابات، در رقابت سیاسی با مجلس دهم بوده؟ و یا مجلس یازدهم رسالتی برای اصلاح امور خود قائل است؟