به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت» ، به نقل از فارس
در ماههای اخیر، پروژه راهآهن رشت–آستارا بهعنوان حلقه مفقوده و راهبردی کریدور بینالمللی شمال–جنوب، وارد مرحلهای تازه از پیشرفت عملیاتی و سیاسی شده است؛ مرحلهای که آن را از یک طرح نیمهتمام تاریخی به یک پروژه فعال ژئوپلیتیکی تبدیل کرده است.تسریع تملک اراضی، آغاز عملیات اجرایی در بخشهای کلیدی مسیر، نهایی شدن قراردادهای تجاری با طرف روسی و افزایش هماهنگی سهجانبه میان ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان، نشان میدهد که این خط ریلی اکنون در کانون تصمیمسازیهای کلان منطقهای قرار گرفته است.اهمیت این مسیر تا آنجاست که راهآهن رشت–آستارا در روزهای اخیر به یکی از محورهای اصلی گفتوگوهای سطح عالی میان تهران و مسکو تبدیل شد.در جریان دیدار رئیسجمهور ایران، مسعود پزشکیان با ولادیمیر پوتین در ترکمنستان، دو طرف بهطور مشخص بر ضرورت تسریع اجرای این پروژه و آغاز بهرهبرداری هرچه سریعتر از شاخه غربی کریدور شمال–جنوب تأکید کردند.این گفتوگوها در امتداد توافقات پیشین دو کشور و با هدف عبور از مرحله تعهدات سیاسی به مرحله اجرا و بهرهبرداری عملی صورت گرفت؛ موضوعی که نشاندهنده جایگاه راهآهن رشت–آستارا در معادلات جدید اقتصادی و امنیتی ایران و روسیه است.
.png)
همزمان با این تحولات، مقامات ایرانی از جمله وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی امنیت ملی اعلام کردهاند که موانع اداری و نهادی پروژه در حال رفع است و دولت ایران با تملک کامل اراضی مسیر تا پایان سال، زمینه آغاز بدون وقفه عملیات اجرایی را فراهم خواهد کرد. طرف روسی نیز آمادگی خود را برای تأمین مالی، انتقال فناوری و تسریع روند ساخت اعلام کرده است. مجموعه این تحولات، راهآهن رشت–آستارا را به نماد همکاری راهبردی تهران و مسکو و ابزار مؤثر ایران برای تثبیت موقعیت خود در کریدورهای جهانی حملونقل و دور زدن تحریمهای غربی تبدیل کرده است.
در چنین فضایی، رسانههای عربی در ماهها و هفتههای اخیر با رویکردی عمدتاً مثبت، به بازتاب پیشرفت کریدور شمال–جنوب و بهویژه نقش محوری ایران در تکمیل راهآهن رشت–آستارا پرداختهاند؛ بازتابی که ایران را نه صرفاً بهعنوان یک مسیر عبوری، بلکه بهعنوان بازیگری فعال و تعیینکننده در بازآرایی نقشه تجارت منطقهای و بینالمللی معرفی میکند.
در گزارشی از الجزیره با عنوان «اهمیت سرمایه گذاری روسیه در تکمیل راهگذر شمال-جنوب چیست» به نقش حیاتی راهآهن رشت-آستارا در شاخه غربی کریدور اشاره کرده و آن را کلید اتصال مستقیم بین بندر انزلی و شبکه ریلی روسیه دانسته است. این رسانه همچنین تاکید کرد کرده که بهرهبرداری از این مسیر جدید میتواند زمان انتقال کالاها را از حدود ۳۰ تا ۴۵ روز به ۱۰ تا ۲۰ روز کاهش دهد و هزینهها را نیز به میزان قابل توجهی پایین بیاورد، ضمن اینکه ایران توانسته جریان حمل و نقل را تحت مدیریت خود بهصورت امن و بدون وقفه هدایت کند.
بخش عربی خبرگزاری آذربایجان نیز در گزارشی با عنوان«ایران تا سال ۲۰۳۰ هدفگذاری کرده است سالانه ۱۵ میلیون تُن کالا از طریق کریدور شمال–جنوب منتقل کند» آورده است، تکمیل راهآهن رشت-آستارا و توسعه زیرساختهای کریدور شمال-جنوب برای تضمین عبور مداوم کالا و افزایش ظرفیت حمل و نقل ضروری است. به نوشته این رسانه آذربایجانی، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی ایران، اعلام کرده که زمینهای مسیر خریداری شده و عملیات تسطیح و آمادهسازی در حال انجام است و پروژه به صورت دیجیتالی مدیریت میشود تا از تأخیر در تحویل کالاها جلوگیری شود. او همچنین به تأثیر مثبت پروژه بر توسعه اقتصادی منطقه و رفاه کشورهای همجوار اشاره کرد.
العربی الجدید در گزارشی مفصل با عنوان «چالش کشیدن تحریمها: ایران و روسیه با سرمایهگذاری ۲۰ میلیارد دلاری مسیر تجاری بینقارهای راهاندازی میکنند» و با اشاره به سرمایهگذاری مشترک ایران و روسیه و پیشرفت راهآهن رشت-آستارا، آن را «گامی مهم و استراتژیک برای همکاری دوجانبه» دانست.این رسانه تاکید کرد که این پروژه با اتصال بندر انزلی به شبکه ریلی روسیه و ایجاد مسیر جایگزین برای عبور کالا، به ایران امکان میدهد محدودیتهای ناشی از تحریمهای بینالمللی را دور زده و نقش خود را به عنوان هاب تجاری اوراسیا تقویت کند.العربی الجدید همچنین به جزئیات فنی پروژه پرداخت و نوشت که راهآهن رشت-آستارا شامل ۱۶۲ کیلومتر خطوط ریلی، ۳۰ تونل، ۷۳ پل و ۸ ایستگاه جدید است و هزینه کل آن ۱.۶ میلیارد دلار برآورد شده است.این رسانه همچنین به اهمیت پروژه در کوتاه کردن مسیر حمل و نقل کالاها، کاهش هزینهها و افزایش سرعت چرخه مالی شرکتها اشاره کرد و نوشت که ایران با تکمیل این مسیر میتواند سهم خود در تجارت جهانی و اوراسیا را افزایش دهد.
رسانههای الشرق الاوسط و العربیه نیز با تاکید بر اهمیت استراتژیک کریدور شمال-جنوب نوشتند که این مسیر، با کاهش زمان حمل و نقل بین مومبای و سانتپترزبورگ از بیش از ۳۰ روز به کمتر از ۱۸ روز، امکان دور زدن مسیرهای دریایی سنتی و تحریمها را فراهم میآورد. این رسانهها اضافه کردند که ایران با توسعه زیرساختهای ریلی و بهرهگیری از فناوری، توانسته یک مسیر لجستیکی جایگزین و مقاوم ایجاد کند که هم مزایای اقتصادی قابل توجه دارد و هم موقعیت سیاسی و ژئوپلیتیکی کشور را در منطقه و تجارت جهانی ارتقاء میدهد.
رسانه بحرینی البلاد در گزارشی با تمرکز بر ابعاد لجستیکی و ژئواکونومیک کریدور شمال–جنوب، این پروژه را بهعنوان رقیبی جدی برای مسیر سنتی عبور کالا از کانال سوئز معرفی میکند.این رسانه با استناد به ارزیابی کارشناسان تأکید میکند که با تکمیل زیرساختهای ریلی، بهویژه راهآهن رشت–آستارا، زمان انتقال کالا از سنپترزبورگ به بمبئی از مسیر ایران به حدود ۱۰ تا ۲۰ روز کاهش مییابد؛ در حالی که این زمان از مسیر دریایی و عبور از کانال سوئز بین ۳۰ تا ۴۵ روز به طول میانجامد. بهنوشته البلاد، این تفاوت زمانی، مزیت راهبردی قابلتوجهی برای ایران و شرکای آن ایجاد میکند.
البلاد همچنین میافزاید که کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی هزینههای حملونقل در مقایسه با مسیر کانال سوئز، موجب افزایش جذابیت این کریدور برای کشورهای آسیایی، حوزه خلیج فارس و حتی اروپا خواهد شد.این رسانه نقش ایران را در این میان «محوری و تعیینکننده» توصیف کرده و تصریح میکند که تکمیل خط ریلی رشت–آستارا، حلقه مفقودهای است که میتواند کریدور شمال–جنوب را از یک طرح بالقوه، به یک مسیر عملیاتی و پایدار در برابر فشارهای سیاسی و تحریمهای غرب تبدیل کند.این رسانه همچنین پیشبینی کرد که تا سال ۲۰۳۰، ممر شمال-جنوب ظرفیت انتقال ۱۵ میلیون تن کالا را خواهد داشت و ایران به هاب اصلی حمل و نقل منطقهای تبدیل خواهد شد.
رسانه القدس العربی در تحلیلی جامع، موانع پیش روی پروژه را تشریح کرد و به چالشهای ناشی از تحریمهای بینالمللی اشاره نمود. به نوشته این رسانه، ایران با بهرهگیری از این مسیر میتواند محدودیتهای اقتصادی تحمیلی را دور زده و یک مسیر جایگزین و امن برای تجارت با شمال اروپا و آسیای میانه ایجاد کند. القدس العربی تاکید کرد که با تکمیل شاخه غربی کریدور و اتصال آن به شبکه ریلی روسیه، ایران نه تنها توانسته موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود را به حداکثر برساند، بلکه به عنوان یک بازیگر کلیدی در امنیت لجستیکی و اقتصادی منطقه مطرح شده است.
رسانه هسپرس مغرب در گزارشی با تمرکز بر تحولات فنی و اجرایی کریدور شمال–جنوب، خط آهن رشت–آستارا را «حلقه نهایی و حیاتی» در شاخه غربی این کریدور توصیف میکند که تکمیل آن میتواند پروژه را از مرحله برنامهریزی طولانیمدت به فاز عملیاتی واقعی وارد کند.
این رسانه با استناد به اظهارات مقامات ایرانی و روسی گزارش میدهد که توافق تجاری نهایی میان یک شرکت ایرانی و یک شرکت روسی برای اجرای پروژه در آستانه امضا قرار دارد و تملک بخش عمده اراضی مسیر انجام شده است؛ اقدامی که نشانه عزم جدی تهران برای رفع گلوگاههای قدیمی پروژه تلقی میشود. هسپرس میافزاید که با تکمیل این خط ۱۶۲ کیلومتری، اتصال ریلی مستقیم ایران به شبکه ریلی آذربایجان و روسیه برقرار خواهد شد و ایران عملاً به محور ترانزیتی پیوستهای میان شمال اروپا، قفقاز، خلیج فارس و اقیانوس هند تبدیل میشود؛ نقشی که جایگاه ژئواقتصادی تهران را در شرایط تداوم تحریمها بهطور محسوسی تقویت میکند.
رسانه مصری دار الهلال به دیدار علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، با ویتالی ساویف، معاون نخستوزیر روسیه، اشاره کرد و نوشت که دو طرف برای تسریع اجرای کریدور شمال-جنوب و رفع موانع اجرایی توافق کردند.
به نوشته این رسانه، لاریجانی اعلام کرد که دولت ایران تا پایان سال جاری مالکیت تمامی زمینهای مسیر را به دست خواهد گرفت تا پروژه بدون وقفه ادامه یابد و روسیه نیز آمادگی خود برای آغاز بهرهبرداری عملیاتی را اعلام کرد. رسانه مصری تاکید کرد: این گامها نشاندهنده تعهد مشترک تهران و مسکو برای تکمیل شاخه غربی کریدور و راهآهن رشت-آستارا است.
