به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت»
چند روز پیش محمدرضا شالبافان، مدیرکل دفتر سلامت روانی وزارت بهداشت، در گفت‌وگویی اعلام کرد که قبح مصرف سیگار، مواد مخدر و نوشیدنی‌های الکلی در بسیاری از جوامع و گروه‌های اجتماعی کاهش یافته است.
شاید در نگاه نخست، این قبح‌زدایی را بتوان ناشی از تغییرات و تحولات ناشی از فضای مجازی دانست، اما به نظر می‌رسد در صدر عوامل مؤثر، باید به آثار شبکه نمایش خانگی اشاره کرد؛ آثاری که با وجود داستان‌هایی نه‌چندان قوی اما عامه‌پسند همچون «شغال» و نمونه‌های مشابه توانسته‌اند مخاطبان زیادی را جذب کنند و از این منظر، تأثیرگذاری بیشتری نسبت به فضای مجازی داشته باشند.
شالبافان نیز این نکته را تأیید کرده و گفته است: «متأسفانه، مصرف الکل در بسیاری از فیلم‌ها به‌عنوان بخشی از سبک زندگی به تصویر کشیده می‌شود.»دلیل این تأثیرگذاری بیشتر نمایش خانگی را می‌توان در نبود محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های جدی دانست؛ زیرا این آثار بدون سانسور یا قید و شرط، چنین رفتارهایی را آشکارا نمایش می‌دهند. در مقابل، در تولیدات تلویزیونی، محدودیت‌ها پررنگ‌تر است. نه صرفاً به دلیل سانسور، بلکه از آن جهت که رسانه باید در همه‌ی زمینه‌ها الگوی مصرف و رفتار صحیح برای مخاطب باشد.
در همین زمینه، فرشید رضایی، سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، در شماره‌ی اخیر نشریه (متعلق به ساترا)، از پیگیری بازنگری در قانون جرایم رایانه‌ای با هدف جلوگیری از نمایش مصرف سیگار و دخانیات در محصولات شبکه نمایش خانگی خبر داده است.
او در این باره گفته: «اخیراً مکاتبه‌ای از سوی وزیر بهداشت با دادستانی کل کشور و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شده و از آن‌ها خواسته‌ایم ممنوعیت نمایش مصرف دخانیات در فیلم‌ها و سریال‌های شبکه نمایش خانگی با جدیت اجرا شود.»نمایش مصرف الکل و حتی سیگار، اگر در قالب رفتاری ضد اجتماعی و ناهنجار به تصویر کشیده شود، قابل توجیه است؛ اما در عین حال، نباید به گونه‌ای باشد که این رفتارها را عادی، جذاب یا مسئولیت‌ناپذیر نشان دهد.لازم به ذکر است که سریال‌های متعددی با پرداختن به ناهنجاری‌های اجتماعی تولید شده است همانند «شغال» نیز با محوریت خط داستانی مرتبط با قمار و تجاوز آغاز می‌شود؛ موضوعاتی که همواره در زمره‌ی خطوط قرمز محتوایی قرار داشته‌اند و پرداختن به آن‌ها در این سطح از وضوح و صراحت، تا پیش از این در آثار نمایشی و تصویری کشور سابقه نداشته است.
همین مسئله نشان می‌دهد که فضای نمایش خانگی، در غیاب چارچوب‌های نظارتی مشخص، به سمت بازنمایی بی‌پرده‌ترِ ناهنجاری‌های اجتماعی حرکت کرده است؛ امری که می‌تواند تبعات فرهنگی و روانی قابل‌توجهی برای جامعه، به‌ویژه نوجوانان و جوانان، به همراه داشته باشد.
آنچه امروز در قالب نمایش آزادانه مصرف سیگار، الکل یا سایر رفتارهای پرخطر در شبکه نمایش خانگی دیده می‌شود، شاید در نگاه اول تنها یک انتخاب هنری یا تلاش برای واقع‌گرایی به نظر برسد، اما در بلندمدت می‌تواند به تغییر نگرش نسل‌های آینده منجر شود.
نبود محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های قاطع و قانون‌مند، به تدریج مرز میان «رفتار ناهنجار» و «رفتار پذیرفته‌شده» را کمرنگ می‌کند و زمانی فرا خواهد رسید که اصلاح این نگرش‌ها یا بازگرداندن قبح اجتماعیِ چنین رفتارهایی دیگر ممکن نباشد. جامعه‌ای که در برابر عادی‌سازی ناهنجاری‌ها واکنش نشان ندهد، ناخواسته در مسیر از دست دادن ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی خود گام برمی‌دارد.
