به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت» ، به نقل از فارس،
دو ساعت از نیمه شب گذشته و شهر آرام آرام به سمت سکوت شبانهاش پیش میرود. دوربین، آرامش محلهای در جنوب غربی تهران را نشان میدهد. تصویر تقریبا مبهم و تاریک است. اما ناگهان صدای جیغی کوتاه میآید و بعد از آن نفس نفس زدن و دویدن کسی که گوشی را به دست گرفته. لایو اینستاگرام بدون فاصله شروع میشود!
و بعد از آن، جوانی با هیکلی درشت، قمهاش را هیجانی توی هوا میچرخانَد و خیره در دوربین، صدایش را در گلویش میاندازد: «ببین کیو گرفتیم! حالا جواب کامنتات رو میدی یا نه؟»
در کمتر از بیست دقیقه، بیشتر از ۱۸ هزار نفر، لایو خفتگیری و عربدهکشی اراذل و اوباش را تماشا میکنند و از این عجیبتر اینکه، حجم زیادی از کامنتها بیشتر شبیه به تشویق خشونت است تا هشدار: «دمت گرم!» «ایول داداش! دست مریزاد!» «ترس نداره!» «بزنش تا یاد بگیره!» «افتخاری داداش!» و «سلطانی مشتی!»
.png)
نمایش زنده لاتیگری
این اولین بارشان نیست و در چند سال گذشته، نمایش زنده زورگیری، دعوا و ترساندن شهروندان در فضای مجازی و به طور خاص اینستاگرام، به ابزار کسب شهرت و درآمد افرادی تبدیل شده که در طبقهبندیهای جامعه، پذیرش اجتماعی ندارند اما این تکنولوژی رسانهای باعث شده تا از حاشیهنشینی خیابانی وارد مرکز توجه دیجیتال شوند و از لات و اوباشهای محدود به هر منطقه، با کمک گوشیهای هوشمند و دنبالکنندههای بالا، به شاخ شدن در اینستاگرام برسند.
این خشونتها از قبل برنامهریزی شده؟
اینستاگرامی که خیلی از این لایوهایش همیشه یهویی نیست و دستهای پشت پرده زیادی برای سر هم شدنشان به هم دست دادهاند.
جالبتر اینکه، بیشتر مدعیان این لایوها، افراد سابقهدار با حوزه شرارتهای شهری هستند که به راحتی و با ساخت صفحات اینستاگرامی خشونت، تهدیدها و چالشهای ساختگیشان را به معرض نمایش میگذارند تا صفحه طرفداریشان پردنبالکنندهتر شود.
جالبتر اینکه، بیشتر مدعیان این لایوها، افراد سابقهدار با حوزه شرارتهای شهری هستند که به راحتی و با ساخت صفحات اینستاگرامی خشونت، تهدیدها و چالشهای ساختگیشان را به معرض نمایش میگذارند تا صفحه طرفداریشان پردنبالکنندهتر شود.
در بعضی موارد، جذابیت این نوع کَلکَلهای اینستاگرامی برای نوجوانان آنقدر بالاست که در الگوگیری از این اراذل، موقعیت دقیق جغرافیایی محل سکونتشان را در فضای مجازی منتشر میکنند تا در آن لحظه، دعوا را به لایو یا همان پخش زنده بکشانند!
و این در حالی است که پلیس فتا در گزارشی میگوید: «بسیاری از این موارد از قبل طراحی شده و تنها برای جذب مخاطب صورت میگیرد.»
و این در حالی است که پلیس فتا در گزارشی میگوید: «بسیاری از این موارد از قبل طراحی شده و تنها برای جذب مخاطب صورت میگیرد.»
.png)
لایوهای پرسود برای اراذلِ پردود
لاتیگری و دست گرفتن محله و ادعاهای به این محتوا، بیشتر بهانههایی در دسترس و باورپذیر و البته با قدمت، برای هدفهایی است که اراذل از طریق آنها جیبشان را پر پول میکنند و میتوانند در ترافیک بالای هر روز سبز شدن یک اوباش، شناخته شده و سری در سرها دربیاورند.
.png)
تحقیقات رسانهای نشان میدهد که شبکهای از تبلیغات پنهان، آن هم به طور کارویژه از طرف سایتهای شرطبندی، فروش داروهای غیرمجاز و حتی اکانتفروشی، پشت پرده این صفحات، فعال هستند.
این اراذل که شاید اگر محدود به کوچه و خیابان و محلهشان میماندند کمتر به این وسعت شناخته میشدند با انتخاب فعالیت مجازی و به اصطلاح عوام، شاخ شدن و جذب دنبالکننده، به ابرتبلیغکنندههای خاکستری تبدیل میشوند که ماهانه در کمترین میزان، ده میلیون تومان کسب درآمدِ ناشی از تبلیغات زیرزمینی دارند.
البته قابل انکار نیست که فقدان نظارت مستقیم بر جریان مالی در اینستاگرام، این اقتصاد پنهان و آلوده را بیش از پیش تقویت کرده است.
این اراذل که شاید اگر محدود به کوچه و خیابان و محلهشان میماندند کمتر به این وسعت شناخته میشدند با انتخاب فعالیت مجازی و به اصطلاح عوام، شاخ شدن و جذب دنبالکننده، به ابرتبلیغکنندههای خاکستری تبدیل میشوند که ماهانه در کمترین میزان، ده میلیون تومان کسب درآمدِ ناشی از تبلیغات زیرزمینی دارند.
البته قابل انکار نیست که فقدان نظارت مستقیم بر جریان مالی در اینستاگرام، این اقتصاد پنهان و آلوده را بیش از پیش تقویت کرده است.
مخاطب نوجوانی که در این فضا بیپناه است
و در این میان، سبک زندگی کدام قشر جامعه آسیبپذیرتر است؟ قطعا نوجوانان که در مرحله حساس تغییرات جسمی و هورمونی و رشد عقلی قرار دارند.
.png)
پژوهشی علمی در نشریه «مطالعات رسانههای نوین» دانشگاه علامه طباطبایی نشان داد که تماشای مکرر محتوای خشونتآمیز با افزایش پرهیزگریزی اخلاقی، پرخاشگری کلامی و فیزیکی در نوجوانان همراه است و در غیاب آموزشهای جدی سواد رسانه، این الگوهای اراذل و اوباشی که قارچگونه در حال تکثیر هستند به بخشی از سبک زندگی نوجوانان تبدیل میشود.
پژوهشگران علوم اجتماعی نیز که به این معضل برای بررسی تبعات ناشی از آن ورود کردهاند معتقدند: «نوجوانان مناطق کمبرخوردار بیش از سایرین در معرض این الگوهای ناسالم هویتی قرار دارند.»
پژوهشگران علوم اجتماعی نیز که به این معضل برای بررسی تبعات ناشی از آن ورود کردهاند معتقدند: «نوجوانان مناطق کمبرخوردار بیش از سایرین در معرض این الگوهای ناسالم هویتی قرار دارند.»
.png)
نه زور قانون میرسد و نه فیلترینگ جواب است
در این میان وجود راهحلی که بتواند خط قرمزی را بین نسل نوجوان و این اراذل بکشد عملا وجود ندارد و با وجود رصد پیوسته پلیس فتا اما این فعالیتها همچنان ادامه دارند.
مطابق گزارش سال گذشته پلیس فتا، صفحات زیادی از فعالیت اراذل و اوباش به دلیل انتشار خشونت بسته و گردانندگان آنها دستگیر میشوند اما پس از مدتی، این صفحات با نامهای جدید باز میگردند و به فعالیتشان ادامه میدهند.
مطابق گزارش سال گذشته پلیس فتا، صفحات زیادی از فعالیت اراذل و اوباش به دلیل انتشار خشونت بسته و گردانندگان آنها دستگیر میشوند اما پس از مدتی، این صفحات با نامهای جدید باز میگردند و به فعالیتشان ادامه میدهند.
.png)
در نتیجه چه اتفاقی میافتد؟ همه والدین و افراد دغدغهمند آسیبهای فرهنگی و اجتماعی به فیلترینگ پناه میآورند اما این راهحل در عمل نیز بیاثر بوده چرا که کاربران ایرانی، با استفاده از ابزارهای دور زدن فیلتر، دسترسیشان به این صفحات را همچنان حفظ کردهاند.
در صورتی که تنها راهحل قدرتمندی به نام قانون مجازات اسلامی توانایی ایستادن در برابر آنها را دارد که به دلیل نبودن ماده مشخصی برای نمایش خشونت در شبکههای اجتماعی، تنها به کلیاتی مانند نشر اکاذیب و تهدید اکتفا کرده است.
در صورتی که تنها راهحل قدرتمندی به نام قانون مجازات اسلامی توانایی ایستادن در برابر آنها را دارد که به دلیل نبودن ماده مشخصی برای نمایش خشونت در شبکههای اجتماعی، تنها به کلیاتی مانند نشر اکاذیب و تهدید اکتفا کرده است.
.png)
زنگ خطری که مدتهاست به صدا درآمده
فراموش نکنیم که اراذل را نمیتوان یکشبه از زندگی جمعی حذف کرد، همانطور که صدای قمه در تاریکی شب را نمیتوان نشنیده گرفت.
وقتی مرز میان حقیقت و نمایش، قدرت و خشونت، قهرمان و قلدر، در لایوهای چند دقیقهای گم میشود، دیگر مسئله فقط یک لایو اینستاگرامی نیست؛ مسئله، نسلی است که قدرت را در ترسآفرینی، و هویت را در دیدهشدن به هر قیمت معنا میکند.
و اگر نخواهیم صدای این زنگ خطر را بشنویم، فردا دیگر فرصتی برای خاموش کردنش نخواهد بود؛ آنوقت اینستاگرام فقط صحنه نمایش نیست، بلکه آینه جامعهای است که قهرمانهایش را گم کرده است.
وقتی مرز میان حقیقت و نمایش، قدرت و خشونت، قهرمان و قلدر، در لایوهای چند دقیقهای گم میشود، دیگر مسئله فقط یک لایو اینستاگرامی نیست؛ مسئله، نسلی است که قدرت را در ترسآفرینی، و هویت را در دیدهشدن به هر قیمت معنا میکند.
و اگر نخواهیم صدای این زنگ خطر را بشنویم، فردا دیگر فرصتی برای خاموش کردنش نخواهد بود؛ آنوقت اینستاگرام فقط صحنه نمایش نیست، بلکه آینه جامعهای است که قهرمانهایش را گم کرده است.