گرچه این واقعیت در ابتدای امر صرفا جلوهای از کشورهای درگیر جنگ و کمتر توسعه یافته را در ذهن تداعی میکند ولی بسیاری از کشورهای جهان با این مسئله روبرو هستند. به بیان دیگر توزیع مکانی گرسنگی در سراسر جهان یکسان نیست و سهم اصلی این آمار بر دوش کشورهای آسیایی، آفریقایی و بخشی از کشورهای آمریکای جنوبی است.
با توجه به این نیاز، مطالعهای در دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفت و پس از بررسی الگوی مصرف مواد غذایی خانوارهای ایرانی از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۹۷ شاخص خانواری امنیت غذایی به عنوان جامع ترین شاخص برای هر سال محاسبه گردید. بدین منظور اطلاعات مصرف خوراکی بیش از ۹۰۰ هزار خانوار شهری و روستایی به صورت جامع مورد بررسی قرار گرفت و کلیهی کالاهای مصرفی خوراکی این خانوارها در ۱۸ گروه کالایی تجمیع شد و معادل انرژی دریافتی سبد مصرفی (حاصل از کربوهیدرات، چربی، قند و پروتئین موجود در غذا) با لحاظ کردن حداقل ۲۰۰۰ کالری روزانه جهت رفع نیاز هر فرد فارغ از سن و جنس مورد ارزیابی و محاسبه قرار گرفت. نمودار زیر آشکار کنندهی وضعیت امنیت غذایی و البته اقدامات سیاستی انجام شده در راستای این هدف است. توجه به این نکته ضروریست که مقدار عددی شاخص در دامنههای مختلف تعبیر متفاوتی خواهد داشت.
مقادیر کمتر از ۶۵ درصد شرایط وخیم، بین ۶۵ تا ۷۵ درصد شرایط نامطلوب و ضعیف، ما بین۷۵ تا ۸۵ درصد شرایط متوسط و بالاتر از ۸۵ درصد شرایط مطلوب تامین غذا را نشان میدهد. همچنین عوامل موثر بر ایجاد امنیت غذایی همانند سطح حمایت از بخش کشاورزی، تورم کالاهای مصرفی و نیز نرخ واقعی ارز نیز به عنوان اصلیترین پارامترهای اثر گذار بر امنیت غذایی تعیین و شدند و جهت شبیه سازی روند امنیت غذایی در سال ۱۳۹۸ مورد استفاده قرار گرفتند.
روند امنیت غذایی خانوارهای ایرانی در ۶ دوره قابل بررسی است و در مجموع بیم و امیدهایی در این زمینه قابل درک است. دورهی اول مرتبط با جنگ تحمیلی و مشکلات ناشی از آن است که تا سال ۱۳۷۰ ادامه دارد. در این دوره هر چند وضعیت امنیت غذایی در سطح متوسط قرار دارد ولی دارای روندی رو به بهبود است. دورهی بعد مرتبط با سالهایی است که در اصطلاح به آن دوران تعدیل ساختار اقتصادی نیز گفته میشود. این دوره سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۴ را شامل میشود. در این برهه از زمان شاهد نوسانات شدید و عمیقی در وضعیت امنیت غذایی خانوارهای کشور هستیم. برای اولین بار در این دوره در دو سال متمادی ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ امنیت غذایی روندی کاهشی را تجربه نموده است. این دوران البته متناظر با سالهایی است که کشور بیشترین تورم و نیز بالاترین ضریب جینی پس از انقلاب (ضریب جینی هرچه بیشتر باشد بیانگر عدم توزیع عادلانهی ثروت در جامعه است) را نیز تجربه نموده است. تردیدی نیست که تحت این شرایط سفرهی غذایی مردم نیز تحت الشعاع قرار گرفته است.
منبع : فارس