لایحه بودجه 320 هزار میلیارد تومانی سال 96 روز یکشنبه تحویل مجلس شد. بودجهای که با توجه به اظهارات اخیر روحانی در مشهد یک رقم ۶۰ هزار میلیارد تومانی را به عنوان بودجه عمرانی درنظر گرفته است. رقمی که نسبت به سال گذشته یک رشد حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومانی دارد. روحانی حالا فخرها میفروشد که رکورد بودجه عمرانی را در لایحه پیشنهادی برای سال آینده شکسته. او همچنین مدعی است جوری بودجه عمرانی را بسته که در آن دولت، بخش خصوصی، بانک و صندوق توسعه در اقدامی چهارجانبه برای اجرای طرحهای ملی سودآور با هم مشارکت خواهند داشت؛ مطلبی که روحانی میگوید تحول بزرگی برای مملکت است. ماجرا چیست؟ دولت تدبیر تا چه اندازه در تخصیص منابع مالی برای پروژههای عمرانی موفق بوده است؟
سهم واقعی عمران، 45 درصد
عملکرد منابع اختصاص داده شده در این سالها عمدتا برای اعتبارات عمرانی بسیار پایینتر از حد تعیین شده در بودجه بوده است. برای مثال حساب بخش عمرانی در سال جاری 57 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده که قرار بود 30 هزار میلیارد تومان از آن در شش ماهه اول سال اختصاص یابد اما عملکرد نیمه نخست سال نشان میدهد تنها 13 هزار میلیارد تومان از این مبلغ تخصیص پیدا کرده. آسمان تخصیص بودجههای عمرانی در سال 94 هم همین رنگی بود، چون از 47 هزار میلیارد تومان رقم پیش بینی شده فقط 27 هزار میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.
وی افزود: باتوجه به شرایط کنونی و راهبردهای عملیاتی دولت عملاً تحقق این بودجه نشدنی است؛ اگرچه ما امیدوار و آرزومند تأمین و تحقق آن هستیم.
شیخی با اشاره به افزایش رقم هزینههای جاری در بودجه پیشنهادی امسال هم گفت: دولت برای تأمین منابع باید در فکر تحکیم ابعاد پایههای نظام مالیاتی بوده تا بخش عمدهی منابع از این راه کسب شود؛ اما متأسفانه دولت تلاشی برای جلوگیری از فرار مالیاتی سامان نداده است.
شیخی در ادامه بیان داشت: باتوجه به تراز بودجه و خوردن از سرمایه، یعنی خرج منابع حاصله از فروش نفت و سهام شرکتها برای هزینههای جاری کشور، معلوم است بخش عمرانی خیلی در اولویت قرار نداشته و دغدغه اصلی دولت تأمین هزینههای جاری است. البته نگفته پیدا است که بخش زیادی از آن هزینههای تشریفاتی میباشد.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس رقم پیشنهادی دولت برای بودجه عمرانی سال 96 را غیرواقعبینانه ارزیابی کرد و گفت: «در طول سه سال گذشته هیچ کدام از بودجههای عمرانی پیش بینی شده بهطور کامل محقق نشده و مبالغ تخصیص یافته حتی کمتر از 50 درصد و در برخی شهرستانها این مبلغ صفر بوده است.»
نیاز 400 هزار میلیاردی برای اتمام پروژههای نیمه تمام
بر اساس آخرین آمارهای برآورد شده، تعداد 1422 طرح عمرانی ملی و 2495 طرح عمرانی استانی نیمه تمام و در مجموع 3917 طرح عمرانی ملی و استانی نیمه تمام روی دست دولت مانده که برای اتمام آنها بودجه قابل توجهی نیاز است که دست کم اعتبارات تخصیص نیافته در بودجه 400 هزار میلیارد تومان برآورد می شود. بررسی عملکرد بودجه عمرانی در 13 سال گذشته نشان می دهد در هیچ یک از سال ها اعتبارات این بخش حتی در سال هایی که قیمت نفت به بالای 110 دلار رسید 100 درصد پرداخت نشده و عملکرد تاریخی دولت ها نشان داده هر زمان دولت با کسری درآمد مواجه شده نخستین بخش محروم شده از منابع، بخش عمرانی بوده است.
ایجاد توقع با حباب افزایش بودجه عمرانی
موسوی لارگانی نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره لایحه بودجه 95 گفت: به دلیل ناتوانی دولت در پرداخت بدهی زیاد عمرانی به پیمانکاران بسیاری از آنها کارشان را تعطیل میکنند، چون مطالباتشان وصول نمیگردد. با این حال افزایش بودجه عمرانی برای سال آینده با توجه به گذشته بجا نبوده و این حرکت برای مکردم و نمایندگان ایجاد توقع کرده، که در صورت عملی نشدن موجب بی رضایتی مردم و بدبینی ایشان حتی نسبت به نظام میشود.
وی در ادامه دلیل محقق نشدن بودجه عمرانی را بالا بودن هزینه جاری دولت دانست و افزود: بودجهای که صرف حقوق و مزایای کارکنان دولت میشود در برابر سایر کشورها قابل مقایسه نیست. علی رغم اینکه در سالیان اخیر سیاستهایی برای کوچک شدن دولت صورت گرفته اما شاهد افزایش هزینههای دولت بوده و اولویت را با حقوق و مزایای کارکنان دانسته و دست آخر اگر چیزی باقی ماند برای سایر حوزهها اعم از عمرانی و غیره پرداخت میکنند.
منبع : خبرگزاری دانشجو