علت ردّ پای امارات در سواحل خزر چیست؟

پایگاه تحلیلی قزاقستانی «پالیت آسیا» با اشاره و تحلیل اقدامات امارات متحده عربی در آسیای مرکزی از علاقه‌مندی این کشور برای حضور پررنگ در این منطقه و رقابت با ترکیه و ایران خبر داد.

در این گزارش آمده است: همزمان با فرپاشی شوروی در سال 1991 و مستقل شدن کشورهای آسیای مرکزی مبارزه برخی قدرت‌های منطقه‌ای و ابرقدرت‌ها در این منطقه آغاز شد که هدف آنان به دست آوردن نفوذ سیاسی و دسترسی به منابع طبیعی این مناطق بود.

در این رقابت کشورهایی مانند، روسیه، چین، ترکیه، آمریکا، اعضای اتحادیه اروپا و 6 کشور عربی حضور دارند که در بین آنان امارات متحده عربی نیز دیده می‌شود.

اهمیت آسیای مرکزی برای امارات متحده عربی در مقایسه با خاورمیانه و آفریقای شمالی کمتر است اما به نظر مقامات «ابوظبی» نقش آسیای مرکزی به تدریج رشد کرده است.

نفوذ ترکیه و ایران در آسیای مرکزی، امارات را مجبور به ورود در این منطقه کرده به نحوی که در حاشیه همکاری‌های فرهنگی و مذهبی به دنبال دسترسی به ابزارهای مختلف اقتصادی و انرژی برای تقویت نقش خود است.

«آنکارا» و «تهران» در آسیای مرکزی به موفقیت‌های جدی رسیده‌اند. ترکیه از طریق اشتراکات فرهنگی، زبانی و قومی توانسته وارد بازارهای منطقه شود و سرمایه ترکیه در آسیای مرکزی جایگاه خود را پیدا کرده است.

تحلیلگران بین‌المللی پس از فروپاشی شوروی انتظار بیشتری از ترکیه در آسیای مرکزی داشتند اما وضعیت فعلی آنکارا نیز قابل توجه است. ایران نیز روابط خوبی با قرقیزستان و تاجیکستان دارد.

با توجه به این عوامل، برخی کشورهای عربی برای مقابله با ترکیه و ایران در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی آسیای مرکزی تلاش می‌کنند و منابع مالی تنها ابزار ابوظبی در آسیای مرکزی است.

امارات با توسعه سرمایه‌گذاری و تجارت خواهان نفوذ در آسیای مرکزی و در مرحله نخست قزاقستان است. در سال‌ها اخیر انجمن ملی امارات موسوم به «مبادله» در توسعه زیرساخت‌های انرژی آسیای مرکزی سرمایه‌گذاری قابل توجهی کرده است - به عنوان مثال استخراج نفت وگاز در قزاقستان و برق رسانی در ازبکستان-.

شرکت موسوم به «DP World» فعال در زمینه حمل‌ونقل که دفتر اصلی آن در شهر «دوبی» قرار دارد نقش کلیدی در پروژه ساخت یک بندر در قزاقستان واقع در سواحل دریای «خزر» و منطقه آزاد تجاری به نام «خارگاس» دارد.

شرکت «Dragon Oil» که دفتر اصلی آن نیز در شهر «دوبی» قرار دارد در زمینه مخزن‌های نفتی و استخراج نفت و گاز سرمایه‌گذاری کرده است.

اما بخش‌های اقتصاد که با نفت و گاز ارتباط ندارد نیز مورد توجه امارات قرار گرفته به نحوی که این کشور برای سرمایه ‌ذاری در منابع جایگزین تولید انرژی و تولید انرژی هسته‌ای تلاش می‌کند و پس از افت قیمت نفت و گاز اینگونه برنامه‌ها به خصوص در قزاقستان و ازبکستان روند رو به رشد خواهد داشت.

امارات هم‌چنین از پروژه «یک کمربند یک جاده» متعلق به چین حمایت و اقدام به ساخت مراکز لجیستیک برای توسعه کریدورهای بین‌المللی می‌کند.

بیشترین سرمایه در این زمینه در قزاقستان به کار رفته چرا که این کشور در سواحل دریای خزر مهمترین ایستگاه‌های جاده ابریشم جدید است. بنادر ترکمنستان هم در مسیر آسیا- خاورمیانه- اروپا از توجه زیاد امارات برخوردار هستند.

همانند روسیه و چین، امارات با ارائه کمک‌های بشردوستانه به آسیای مرکزی جهت تقویت قدرت نرم خود در منطقه تلاش می‌کند. ابوظبی به قزاقستان 13 تن کمک، به قرقیزستان 7 تن، به ازبکستان 5 تن تجهیزات و دیگر مواد برای مبارزه با کرونا داده است.

اپیدمی کرونا برای امارات فرصت خوبی برای تقویت نفوذ در آسیای مرکزی است چرا که ترکیه نیز از این فرصت به خوبی در حال استفاده است و این تحولات در چارچوب درگیری دو بازیگر منطقه‌ای رخ می‌دهد.

در حاشیه برنامه‌های بشردوستانه، هدف اصلی امارات تقویت نفوذ سیاسی در آسیای مرکزی است چرا که این منطقه کماکان محل تلاقی منافع و درگیری قدرت‌های منطقه‌ای و ابرقدرت‌ها است.

قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در محور «مسکو» و «پکن» قرار دارند و تقویت روابط با امارات برای بخشیدن تنوع به سیاست خارجی کشورهای آسیای مرکزی کمک خواهد کرد. 

منبع : فارس